Przeprowadzka do Brzegu

Układ o przeżycie, który ojciec Jerzego II zawarł z elektorem brandenburskim był przyczyną konfliktów z Ferdynandem I, który układ unieważnił. Był to czas wojny pomiędzy protestantami a zwolennikami cesarza. Skończyła się zwycięstwem cesarza, zaś na śląskie księstwa spadły represje i kary.

Wszystko to podkopało zdrowie sędziwego już księcia Fryderyka. Przeczuwając nadchodzący kres żywota, troszczył się szczególnie o przyszłość synów. Martwiło go zwłaszcza postępowanie pierworodnego Fryderyka, który w wydzielonym sobie kręgu Chojnowa był złym gospodarzem. Stary książę nie zdążył uregulować wielu spraw. Zmarł 17 września 1547 roku w wieku 67 lat. W uroczystym pogrzebie w orszaku szli duchowni księstwa legnickiego oraz miasta Legnicy, wysocy urzędnicy z Brzegu, Wołowa i Legnicy. Następnie rodzina, dworzanie, mieszczanie. Ciało księcia Fryderyka II złożono w grobowcu kościoła św. Jana.

Po śmierci ojca Jerzy sprawował początkowo władzę nad księstwem legnicko-brzeskim, gdyż jego starszy brat Fryderyk był poza krajem i nawet dokładnie nie wiedziano, gdzie przebywa. Do Legnicy powrócił już po śmierci ojca. Bracia podzielili się spadkiem i w październiku Jerzy opuścił zamek legnicki. Wraz ze swym dworem i wszelkim domowy dobrem udał się do rezydencji w Brzegu, którą to w testamencie wyznaczył mu zmarły rodzic.

Objęcie władzy przez Jerzego w księstwie brzeskim przypadło na bardzo trudny okres dla wyznawców luteranizmu, do których zaliczał się książę. Surowe represje ze strony cesarza i króla Czech nie dotknęły tak bardzo książąt Brzegu i Legnicy, jednak zarówno Fryderyk III legnicki, jak i Jerzy II brzeski musieli się liczyć z sytuacją polityczną na Śląsku. Książę Jerzy złożył hołd lenny Ferdynandowi w Pradze 1 marca 1549 roku.

Jerzego II witano w Brzegu uroczyście. Burmistrz miasta, Szymon Rokita, w imieniu tłumnie zgromadzonych mieszczan, wygłosił powitalne przemówienie.

Z podziału spadku po księciu Fryderyku II starszy syn otrzymał bogatszą część. Przypadł mu okręg: Legnicy, Złotoryi, Chojnowa, Lubania, Grodźca oraz pół zastawu na Ziębicach i Ząbkowicach. Jerzemu ojciec przekazał oprócz Brzegu Oławę, Wołów, Ścinawę, Wińsko, Wąsosz, Strzelin, Niemczę, Rudną, Ryczeń, Kluczbork i Byczynę oraz drugą połowę zastawu na Ziębicach i Ząbkowicach.
W krótkim czasie sytuacja się zmieniła. Stany księstwo legnickiego złożyły hołd lenny Fryderykowi w listopadzie 1547 roku.

Fryderyk III legnicki, nie mający zdolności organizacyjnych ojca, a przy tym rozrzutny, szybko roztrwonił znaczne zasoby zgromadzone przez ojca i popadł w długi.

www

Podczas gdy Jerzy II brzeski dzięki umiejętnej gospodarce dokupował jeszcze nowe terytoria, Fryderyk zwiększał ciągle zadłużenie, rujnując kraj i poddanych. Fryderyk rozmiłowany w turniejach, podróżach i różnych uciechach próbował ratować nadwerężone finanse wyzyskiem mieszczan – wkrótce doszło do zatargów księcia z miastem.

Doszło także do konfliktu między braćmi, zapewne na tle zazdrości Fryderyka o powodzenie materialne brata. Mimo prowokacji ze strony starszego brata, do żadnych incydentów zbrojnych nie doszło – głównie na skutek ostrej interwencji króla Ferdynanda.

Jerzy II brzeski umiał wykorzystywać sprzyjające okoliczności – utrzymywał poprawne stosunki z cesarzem i królem Czech. Sam protestant i gorliwy luteranin, popierał swych współwyznawców, ale tak, aby nie urazić cesarza. Brat Fryderyk nienawidził Jerzego, przypisując powodzenie opiece cesarskiej.


W rzeczywistości Jerzy powodzenie zawdzięczał sobie – swoim zdolnościom, pracowitości, poczuciu obowiązku, niespożytej energii. Podniósł zamożność i rangę swego księstwa. Miał głęboko zakorzenione poczucie sprawiedliwości, ale gdy przyszło do wymierzania kary starał się łagodzić surowość przepisów prawnych. Jednego nie tolerował – nieuczciwości urzędników.